De Brancheorganisaties Zorg (BoZ) heeft een stappenplan uitgebracht bij het Fiscaal Kompas ZZP Zorg. Daarmee worden leden van de brancheorganisaties in de zorg (ActiZ, de Nederlandse ggz, NVZ, NFU en VGN) ondersteund bij het kwalificeren van de arbeidsrelatie om zo op een passende wijze zzp’ers in te zetten en daarmee schijnzelfstandigheid tegen te gaan. De zorgbranches geven met het Fiscaal Kompas ZZP Zorg een arbeidsrechtelijke en fiscale duiding voor de loonheffingen in de zorgcontext. Het kompas biedt dus goede handvatten voor de zorgvuldige toepassing daarvan.

Achtergrond Fiscaal Kompas ZZP Zorg
Het Fiscaal Kompas ZZP Zorg is gebaseerd op de interpretatie van de huidige wet- en regelgeving voor de loonheffingen en de kwaliteit van zorg rond de inhuur van zzp’ers en omvat relevante (rechts)bronnen als jurisprudentie en parlementaire stukken. Kern van het Fiscaal Kompas vormt de solistisch werkende zorgverlener die wettelijk als zorgaanbieder is erkend en nader geduid wordt in de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen Zorg (Wkkgz). Het Fiscaal Kompas ZZP Zorg gaat daarbij uit van een holistische benadering en betrekt op gestructureerde wijze tal van relevante arbeidsrechtelijke en fiscale feiten en omstandigheden die zorgorganisaties ondersteunen bij het kwalificeren van de arbeidsrelatie voor de loonheffingen.

Mediaberichtgeving over Fiscaal Kompas ZZP Zorg
Naar aanleiding van recente mediaberichten over het Fiscaal Kompas ZZP Zorg wijzen de brancheorganisaties in de zorg graag op het eerdere nieuwsbericht van de BoZ hierover:

Fiscaal kompas: zorgvuldig omgaan met wet- en regelgeving inzet zzp’ers – Brancheorganisaties Zorg

ActiZ, de Nederlandse ggz, NFU, NVZ en VGN, verenigd in de Brancheorganisaties Zorg (BoZ) geven de Tweede Kamer een aantal zaken mee in de voorbereiding op het VWS begrotingsdebat die van cruciaal belang worden geacht voor een gezonde, en kwalitatief goede zorgsector. In de brief wordt met name ingegaan op de grote uitdagingen op gebied van de arbeidsmarkt, de verduurzaming en digitalisering.

Lees hier de brief aan de vaste Kamercommissie voor VWS van 16 oktober 2024

Naar aanleiding van een recente publicatie op Zorgvisie hechten de brancheorganisaties in de zorg en Zorgthuisnl (BoZ+) eraan het volgende te benadrukken. Wij streven ernaar zoveel mogelijk te werken met personeel met een vast dienstverband en willen de schijnzelfstandigheid in de sector terugdringen. Dat vinden wij belangrijk met het oog op het werkplezier en de veiligheid van medewerkers, de continuïteit van zorg, de kwaliteit, de financiën en de solidariteit binnen ons stelsel van sociale zekerheid.

Tegelijkertijd is het soms onvermijdelijk in geval van ziekte, piekdrukte of bij behoefte aan specifieke kennis tijdelijk gebruik te maken van de inzet van zzp’ers. Het is belangrijk dat dit dan zorgvuldig gebeurt in lijn met bestaande wet- en regelgeving. Gegeven het aflopen van het handhavingsmoratorium (Wet Dba) per 1 januari 2025 hebben de brancheorganisaties in het kader van de informatievoorziening naar hun leden recent het Fiscaal Kompas ZZP Zorg uitgebracht. Omdat het document is bedoeld als een service naar leden en is gefinancierd uit de contributies, is het gepubliceerd op het besloten deel van de websites van de brancheorganisaties.

Het Fiscaal Kompas ZZP Zorg is een overzicht van de relevante (fiscale) wet- en regelgeving voor de loonheffingen en de kwaliteit van zorg rond de inhuur van zzp’ers in de zorg. Het kompas biedt handvatten voor de zorgvuldige toepassing daarvan. Het kompas benadrukt dat hetgeen op papier wordt overeengekomen bij de inhuur van zorgverleners ook met de praktijk in overeenstemming moet zijn. Met andere woorden: het kompas is geen opsomming van een paar snelle ’tips en tricks’ om loonheffing te voorkomen en ‘zoveel mogelijk zzp’ers te behouden’, maar juist een document dat laat zien hoe zorgvuldig men dient te handelen bij de tijdelijke inzet van zzp’ers. Het kompas benadrukt overigens dat er nog steeds sprake kan zijn van interpretatieverschillen met de Belastingdienst en dat het risico op discussie bij gebruik van het kompas niet op voorhand kan worden uitgesloten.

Juristen van de Brancheorganisaties in de zorg (BoZ) hebben het juridisch kader rookvrije zorg geactualiseerd. De nieuwe versie treft u bij dit bericht aan.
Met de actualisatie is vooral beoogd de leesbaarheid te vergroten. Deze herziene versie van het juridisch kader rookvrije zorg bevat geen inhoudelijke wijzigingen ten opzichte van het juridisch kader rookvrije zorg d.d. 7 december 2021. Er zijn tekstuele wijzigingen aangebracht zodat het kader beter leesbaar is en er is een extra paragraaf toegevoegd met jurisprudentie en literatuur.

download hier het juridisch kader rookvrije zorg 2024

De brancheorganisaties in de zorg en Zorgthuisnl (BoZ+) hebben in het afgelopen jaar met de ministeries van VWS, SZW en Financiën gewerkt aan het realiseren van een Fiscaal Kader ZZP Zorg rond de inzet van zzp’ers in de zorg. Dit kader moet meer duidelijkheid geven over de fiscale wet- en regelgeving voor de loonheffingen rond de inhuur van zzp’ers in de zorg.

In praktijk blijkt nu dat er bij de Belastingdienst en de betrokken ministeries onvoldoende draagvlak bestaat voor het gezamenlijk publiceren en uitrollen van het Fiscaal Kader ZZP Zorg. In tegenstelling tot waar de zorgbranches vanuit gingen, wordt m.n. door de Belastingdienst bij de beoordeling van de arbeidsrelatie de zorgcontext onvoldoende meegenomen. Daarmee komt de continuïteit en kwaliteit van zorg nog meer onder druk te staan.

Omdat het handhavingsmoratorium (Wet Dba) van de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 vervalt en er daarom bij zorgorganisaties een grote informatiebehoefte bestaat over de inzet van zzp’ers is het belangrijk dat de wet- en regelgeving rond de inzet van zzp-ers duidelijk is.

De BoZ+ partijen zien zich hierdoor genoodzaakt om het gesprek over het beheersingsmodel Zorg met de overheid op te schorten en hebben dit ook aan de bewindspersonen van VWS, SZW en Financiën medegedeeld. In plaats daarvan is door de branches zelf ondersteunend materiaal voor de leden ontwikkeld. Dit materiaal zullen de BoZ+ partijen nu zelf naar hun leden gaan verspreiden.

De BoZ+ beoogt hiermee het doel te bereiken dat ons allen voor ogen stond en staat: het zorgbreed tegengaan van schijnzelfstandigheid en het beperken van fiscale risico’s.

De BoZ+ heeft de intentie om te bezien of op dit thema een vorm van samenwerking met de overheid op termijn weer mogelijk is.

De BoZ+ partijen zijn ActiZ, de Nederlandse ggz, NFU, NVZ, VGN en Zorgthuisnl.

ActiZ, de Nederlandse ggz, NFU, NVZ en VGN, verenigd in de Brancheorganisaties Zorg (BoZ) pleiten ervoor om extra geld voor arbeidsvoorwaarden in de zorg beschikbaar te stellen. Dat doen de werkgeversorganisaties richting het commissiedebat over het arbeidsmarktbeleid in de zorg op 6 maart. De koepels roepen Kamerleden op om gevolg te geven aan een eerder verschenen SER-advies om de loonkloof te dichten van specifieke groepen zorgprofessionals en medewerkers die onder marktniveau worden beloond.

Ook vraagt de BoZ in haar brief aandacht voor een kostendekkende vergoeding van regulier en strategisch opleiden binnen de zorg en het wegnemen van belemmeringen voor regionaal werkgeverschap en het delen van personeel. Daarvoor is nodig dat wet- en regelgeving samenwerking tussen zorgorganisaties stimuleert in plaats van tegenwerkt. De BoZ is van mening dat er onvoldoende vordering wordt gemaakt met de uitwerking van eerdere afspraken hierover in het licht van de arbeidsmarktproblemen.

Lees hier de brief aan de vaste kamercommissie voor VWS d.d. 1 maart 2024
Lees hier bijlage 1: inbreng van werknemers- en werkgeversorganisaties voor het AO Arbeidsmarktbeleid in de zorg d.d. 21 juni 2022
Lees hier de brief van de BoZ aan de informateur d.d. 25 januari 2024

ActiZ, de Nederlandse ggz, NFU, NVZ en VGN verenigd in de Brancheorganisaties Zorg (BoZ), hebben een brief gestuurd naar de informateur waarin zij een aantal aanbevelingen doen voor het realiseren van toekomstbestendige zorg. De oproep is om deze aanbevelingen te vertalen in een krachtige zorgparagraaf in het nieuwe regeerakkoord.

Aafke Zwart is per 1 december 2023 gestart in de nieuwe functie van coördinator duurzaamheid bij de vereniging Brancheorganisaties Zorg (BoZ). In de BoZ werken ActiZ, de Nederlandse GGZ, NFU, NVZ en de VGN samen, met als doel gezamenlijke belangen te behartigen, beleid af te stemmen en informatie uit te wisselen.

Duurzaamheid in de zorg een paradox
De klimaatcrisis is een grote bedreiging voor de volksgezondheid. Klimaatverandering en milieuverontreiniging leiden tot steeds meer en andersoortige zorgvragen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld infectieziekten en hittestress. In Nederland is de zorgsector verantwoordelijk voor 7% van de uitstoot van broeikasgassen, 4% van het afval en 13% van het grondstoffengebruik. Met het leveren van zorg draagt de sector dus bij aan de klimaatcrisis. Het is deze paradox die we in de zorg samen willen en gaan doorbreken.

Samen werken aan Duurzame Zorg
Aafke Zwart gelooft sterk in samenwerking als katalysator voor duurzaamheid, zowel voor passende zorg als een gezonde leefomgeving. ‘In mijn rol als coördinator van de brancheorganisaties voor de uitvoeringsagenda Green Deal ‘Samen werken aan Duurzame Zorg’, zie ik duurzaamheid én samenwerken als voorwaarden voor een toekomstbestendige inrichting van de zorg. Met als doel een zorgsector met positieve impact op mens, maatschappij en milieu.’

Duurzame initiatieven samen verder brengen
De brancheorganisaties in de zorg hebben een uitvoeringsagenda opgesteld om de doelen van de Green Deal Duurzame Zorg te realiseren. Aafke Zwart: ‘In de eerste maanden wil ik me in het bijzonder richten op het verbinden van duurzame initiatiefnemers en onderzoekers binnen de verschillende brancheorganisaties én daarbuiten. Er zijn zoveel impactvolle duurzame initiatieven; die moeten we waar mogelijk opschalen om de zorg duurzamer te maken én betaalbaar te houden. Deze synergie zal het mogelijk maken om de uitvoeringsagenda samen efficiënter te realiseren. Zó bundelen we onze krachten en kwaliteiten. Een andere belangrijke pijler in de eerste maanden is om duurzaamheid op meer bestuurlijke tafels te krijgen. Het integreren van duurzaamheid in de strategie en het beleid van zorgorganisaties is randvoorwaardelijk voor toekomstbestendige zorg. Alleen samen bereiken we een toekomstbestendige zorgsector én een gezonder Nederland.’

Een adequate beloning is een van de aspecten die moet bijdragen aan het oplossen van de grote personeelstekorten in de zorg. Uit recent onderzoek in opdracht van de Vereniging Brancheorganisaties Zorg (BoZ) blijkt dat de eerder al in 2021 gesignaleerde beloningsachterstand van de zorg nog steeds fors is ten opzichte van het gemiddelde van de marktsector in Nederland en het overgrote deel van de rest van de publieke sector. Voor de grootste groepen medewerkers, zoals verzorgenden, verpleegkundigen en begeleiders, bedraagt het verschil nog altijd 6% tot 7%.
De brancheorganisaties, tevens werkgeversorganisaties, roepen de politiek en het toekomstige kabinet op om concreet (vervolg)stappen te zetten in het helpen dichten van deze loonkloof door het beschikbaar stellen van extra geld voor de arbeidsvoorwaarden in de zorg.

In 2021 heeft de BoZ voor de eerste keer aan de Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN) opdracht gegeven voor het uitvoeren van een beloningsonderzoek. Hieruit kwam onder meer naar voren dat de salarisschalen waarin de meeste verzorgenden, verpleegkundigen en begeleiders gehonoreerd worden zichtbaar achterbleven bij het gemiddelde van de marktsector en ook bij veel andere cao’s in de publieke sector. Het beloningsverschil van deze medewerkers, de zogenoemde middengroepen, bedroeg ca. 6% – 9%. De Sociaal Economische Raad (SER) heeft in haar advies over de arbeidsmarkt in de zorg van mei 2021 het Kabinet geadviseerd “extra budget beschikbaar te stellen om te investeren in de beloningen in de zorg, in het bijzonder daar waar er sprake is van een achterstand ten opzichte van de markt zodat deze achterstand wordt ingelopen en een vergelijkbaar niveau met de marktsector kan worden gerealiseerd”.

In 2022 heeft het Kabinet onder druk van de Kamer éénmalig extra geld beschikbaar gesteld voor de loonontwikkeling in de zorg. Uit het geactualiseerde onderzoek van AWVN blijkt dat de (eind)salarissen voor de middengroepen in de zorg met het extra geld weliswaar verbeterd zijn, maar beperkt ten opzichte van de marktsector en de rest van de publieke sector. De mate van reparatie is voor een belangrijk deel afhankelijk van de omvang van de middengroep en dit varieert per zorgbranche. Dit jaar zijn als gevolg van de hoge inflatie en energiecrisis forse salarisverbeteringen in de markt en publieke sector afgesproken. Om de zorgmedewerkers tegemoet te komen en de beloningsachterstand niet te verder vergroten, zijn ook binnen de zorg stevige salarisafspraken gemaakt zonder dat daarvoor extra geld beschikbaar kwam. Dit zet de bedrijfsvoering van veel zorgorganisaties dan ook flink onder druk.

Lees hier het rapport van het AWVN-onderzoek.

Zoals wij u eerder hebben geïnformeerd, hebben de gezamenlijke zorgbranches op 6 juli 2023 samenwerkingsafspraken gemaakt met het kabinet over een juiste inzet van zzp’ers in de Zorg. Belangrijk onderdeel van deze afspraken betreft het Fiscaal kader ZZP Zorg (hierna fiscaal kader), dat een concreet normenkader omvat voor een juiste inzet van zzp’ers en het tegengaan van schijnzelfstandigheid. Inhuur van zzp’ers zou zich moeten beperken tot ziek, piek en uniek. Verder worden aan zzp’ers naast kwaliteitseisen, ook eisen gesteld aan ondernemerschap. Vlak voor het uitbrengen van het kader is het wetsontwerp Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden in (internet)consultatie gegaan. De zorgbranches constateren dat het wetsontwerp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) in de huidige vorm voor de zorgsector de inzet van zzp’ers vrijwel onmogelijk maakt.

In dit bericht informeren wij u over de stappen die de zorgbranches naar aanleiding hiervan genomen hebben.

Gezamenlijke reactie zorgbranches op internetconsultatie
De gezamenlijke zorgbranches hebben op 1 november jl. schriftelijk gereageerd op de internetconsultatie van het wetsontwerp. Hierin is gewezen op de discrepantie tussen het fiscaal kader dat de inzet van zzp’ers op grond van de kwaliteitswet (Wkkgz) onder voorwaarden mogelijk maakt en het standpunt van het ministerie van SZW in het wetsontwerp. Daarin staat dat er geen sprake kan zijn van zzp-inzet in de zorgsector door:

(1) ‘gezag’ wegens de geldende richtlijnen en protocollen;
(2) ‘inbedding van de arbeid’ en;
(3) het feit dat het criterium ‘werken voor eigen rekening en risico/ondernemerschap’ te gering is onderbouwd in de zorgsector.

Daarnaast is gewezen op diverse onwenselijke waterbed- en arbeidsmarkteffecten van het wetsvoorstel, zoals verschuivingen naar PGB, detachering en vrije vestiging. Deze vluchtroutes moeten een halt worden toegeroepen. Ook moet helderheid worden verschaft over de status van de modelovereenkomsten. De gezamenlijke zorgbranches hebben de minister van SZW opgeroepen het wetsontwerp snel aan te passen, zodat er ruimte ontstaat tot toepassing van het fiscaal kader als onderdeel van het beheersingsmodel Zorg.

Brief aan de minister van SZW
Om bovenstaande oproep te onderstrepen, hebben de gezamenlijke zorgbranches tevens een brief gezonden naar Minister Van Gennip van SZW. De zorgbranches verzoeken de minister van SZW om zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over aanpassing van het wetsontwerp en uitsluitsel te bieden rond erkenning en toepassing van het fiscaal kader.

Gevolgen voor het fiscaal kader en ondersteuning zorgbranches
Na ondertekening van de samenwerkingsafspraken op 6 juli jl. is door betrokken partijen afgelopen maanden hard gewerkt aan het uitbrengen van het fiscaal kader. Het voorliggende wetsontwerp zorgt echter voor verdere vertraging in het kunnen uitbrengen en toepassen van het fiscaal kader. In de met het kabinet gemaakte afspraken in de samenwerkingsovereenkomst is geregeld dat het werkveld een half jaar de tijd krijgt voor implementatie van het fiscaal kader. Door de verstreken tijd is de datum van 1 januari 2024 hiermee niet meer haalbaar.

Wij constateren dat er bij de zorgorganisaties een grote behoefte is om snel en concreet aan de slag te gaan met het fiscaal kader. Verdere vertraging is daarbij onwenselijk. Wanneer de gevraagde duidelijkheid van minister Van Gennip op zich laat wachten, zijn de gezamenlijke zorgbranches voornemens om op korte termijn een concrete aanzet voor ondersteuning van de leden uit te brengen. Hiertoe werken de branches de komende weken aan een stappenplan waarmee de leden worden geïnformeerd hoe ze de huidige situatie kunnen analyseren en welke aspecten van het fiscaal kader snel te implementeren zijn. Dit ondersteuningsmateriaal is van toepassing voor zolang de beschreven onduidelijkheid bestaat, of als startpunt voor de integrale uitrol van het fiscaal kader als onderdeel van het beheersingsmodel Zorg zodra er ruimte in het wetsontwerp ontstaat.

Uiteraard houden wij op de hoogte van de ontwikkelingen en met name de reactie van het ministerie van SZW op onze gezamenlijke oproep.

Nadere informatie
Klik hier voor de gezamenlijke reactie op de internetconsultatie.
Klik hier voor de brief van de gezamenlijke zorgbranches aan de minister van SZW.
Klik hier voor de intentieverklaring beheersingsmodel Zorg