Consultatie Zorgbrede Governancecode
De zorg is voortdurend in verandering. Dat geldt ook voor de kennis, opvattingen en verwachtingen rond goed bestuur en de governance in zorgorganisaties. De brancheorganisaties in de zorg willen de kwaliteit van het bestuur en het interne toezicht in de zorgsector verder verbeteren. Daarom hebben de brancheorganisaties besloten tot een herijking en vernieuwing van de Zorgbrede Governancecode.
Voor juli 2016 worden de leden van de brancheorganisaties, deskundigen en externe stakeholders geconsulteerd. Deze conceptcode wordt na de consultatie bijgesteld en in het najaar van 2016 ter goedkeuring voorgelegd in de algemene ledenvergaderingen van de brancheorganisaties.
1. Realisatie
De totstandkoming van de nieuwe code vindt plaats onder regie van een bestuurlijke commissie bestaande uit vertegenwoordigers namens de brancheorganisaties, onder voorzitterschap van mevrouw drs. Jacobine Geel (voorzitter GGZ Nederland). Om input te verzamelen is gesproken met externe deskundigen en een aantal belanghebbende organisaties.
2. Consultatieversie Zorgbrede Governancecode 2017 (ZGC 2017)
Ter consultatie ligt voor een versie van een geheel vernieuwde Zorgbrede Governancecode 2017. De code vervangt de Zorgbrede Governancecode van 2010 en zal in zijn definitieve vorm in principe vanaf 1 januari 2017 gelden. De code voor universitair medische centra is in deze versie geïntegreerd, zodat vanaf 1 januari 2017 de code kan gelden voor alle vijf de branches verenigd in de BoZ.
In het najaar wordt per branche een implementatieplan voor de code opgesteld en worden de plannen die nu in de consultatieversie staan concreet uitgewerkt.
3. Vorm
De code verschijnt in gedrukte en in digitale vorm. Aan de digitale vorm zullen enkele praktische handreikingen worden toegevoegd. Zo is in de ZGC 2017 geen lijst meer opgenomen van de bestuursbesluiten waarvoor voorafgaande goedkeuring van de raad van toezicht nodig is. Een voorbeeldlijst kan echter als handreiking op de website en/of in de app gevonden worden.
Dat kan ook gelden voor de toelichting op een aantal nieuwe onderwerpen (bijvoorbeeld de lijst van belanghebbenden), die nu in de consultatieversie van de code zijn opgenomen maar in de eindversie omgezet kunnen worden naar handreikingen.
4. Principes
De nieuwe code is op principes gestoeld, die uitgewerkt zijn in een toelichting en een aantal bepalingen. De code is dus niet langer op regels gebaseerd (‘rule based’), maar op principes (‘principle based’). In de bepalingen is onderscheid gemaakt tussen regels die toegepast moeten worden (pas toe) en regels waarvan gemotiveerd afgeweken kan worden (pas toe of leg uit). De code bevat informatie vooraf en een aantal adviezen die een afzonderlijke artikelsgewijze toelichting overbodig maken. De aard van de verschillende onderdelen is aangegeven door middel van een icoon, zodat direct zichtbaar is of het gaat om informatie, advies of een regel en of er sprake is van ‘pas toe’ of ‘pas toe of leg uit’.
De brancheorganisaties in de zorg willen dat met deze code een belangrijke stap wordt gezet; van het afvinken van regels naar het uitnodigen tot dialoog binnen zorgorganisaties.
5. Wat is nieuw in de code?
De basisgedachte achter de nieuwe code is dat deze een hulpmiddel voor de zorgorganisaties moet zijn om hun governance goed en volgens de huidige standaarden te organiseren. Vanuit die gedachte zijn wettelijke verplichtingen zo veel mogelijk weggelaten en zijn er elementen toegevoegd waar in de dagelijkse praktijk behoefte aan is. Daarnaast is er een aantal zaken toegevoegd waarover de maatschappij eisen aan zorgorganisaties stelt. Nieuwe onderwerpen in de code zijn:
- De maatschappelijke doelstelling is expliciet gemaakt en de centrale positie van de cliënt van de zorgorganisatie heeft een duidelijke plaats in de code gekregen.
- In een apart principe wordt ingegaan op waarden en normen, cultuur en gedrag.
- De medezeggenschap is benoemd en is onderscheiden van de omgang met andere belanghebbenden;
- De omgang met in- en externe belanghebbenden is uitgewerkt en geconcretiseerd.
- De integriteit en professionalisering van bestuurders en toezichthouders zijn als aparte onderwerpen benoemd, en niet langer als onderdeel van de functie van de organen.
- De werkgeversrol van de raad van toezicht is explicieter beschreven, waaraan onder andere de verantwoording over declaraties is toegevoegd.
- De governance van zorgconcerns en samenwerkingsverbanden is opgenomen.
- Er is aandacht gegeven aan de keuze voor de geschikte rechtspersoon.
- Afzonderlijk is aandacht gegeven aan organisaties met een directeur/ aandeelhouder, kleine organisaties en winstuitkeringen.
Download de consultatieversie van de Zorgbrede Governancecode 2017